تاثیر شیشه بر مغز و بدن
شیشه یک ماده مخدر قوی و بسیار اعتیادآور است که روی سیستم اعصاب مرکزی انسان یا مغز تاثیر میگذارد. به این ماده مخدر «یخ» یا «کریستال» هم گفته می‌شود. با وجود اینکه مصرف شیشه برای اولین بار می‌تواند باعث ایجاد حس سرخوشی کوتاهی شود، اما این مخدر بسیار خطرناک است؛ چرا که می‌تواند باعث آسیب رسیدن به مغز و بدن و بروز مشکلات روانی شدید شود. این محرک یک داروی بسیار قوی بوده و اثر آن معمولا تا ۱۲ ساعت در بدن باقی می ماند.
شیشه در ابتدای قرن بیستم برای درمان گرفتگی بینی استفاده می شد و از نظر روانپزشکی، دارویی بود برای درمان افرادی که از اختلالات کمبود توجه و بیش فعالی رنج می بردند، شیشه همچنین برای درمان بیماری های مربوط به چاقی نیز موثر بوده و به کاهش وزن کمک می کند.
عوارض جبران ناپذیر شیشه بر عملکرد مغز
با توجه به اهمیت توجه به تاثیر شیشه بر مغز و بدن لازم است بدانیم که استفاده طولانی مدت از شیشه منجر به کاهش شدید IQ و ایجاد حالات عجیب روحی و آسیب های غیر قابل برگشت در سلول های عصبی می شود.
مغز انسان حاوی انتقال دهنده های عصبی یا مواد شیمیایی است که پیام های عصبی را از مغز به بدن ارسال می کنند. مصرف متامفتامین یا شیشه بر تعدادی از این فرستنده ها اثر میگذارد که بیشترین تاثیر خود را بر روی انتقال دهنده عصبی دوپامین می گذارد.
احساس سرخوشی و شیدایی که فرد از مصرف شیشه تجربه می کند ناشی از رها شدن مقدار زیادی دوپامین در مغز است. مخدرهای دیگر نیز همین مکانیسم را در بدن ایجاد کرده و بر بخش لذت جویی مغز تاثیر گذاشته و باعث می شوند احساس سرخوشی و لذت کاذب در مصرف کننده به وجود بیاید.
آسیب بلند مدت مغز پس از مصرف شیشه
مصرف مکرر شیشه و استفاده از دُزهای بالاتر و در نتیجه ی تاثیر شیشه بر مغز و بدن اتفاقات ناخوشایندی برای مغز رقم خواهد زد و منجر به عواملی برگشت ناپذیر خواهد شد. استفاده طولانی مدت از شیشه می تواند به شدت به نورون های دوپامین و سروتونین مغز که بر چگونگی احساس و عمل و فکر فرد تاثیر می گذارند، آسیب بزند و آسیب جدی به این نورون ها در واقع می تواند باعث افسردگی، پارانویا (بد گمانی) و توهم های عجیب و غریب شود. سوء مصرف شیشه همچنین فشار خون را تحت تاثیر قرار داده و مصرف طولانی مدت آن باعث آسیب به رگ های خونی مغز، خونریزی مغزی و حتی سکته مغزی می شود.
علاوه بر این، واکنش هایی که به دلیل متابولیسم زیاد دوپامین رخ می دهد می تواند منجر به احساس تحریک پذیری و افسردگی شود و با گذشت زمان، استفاده طولانی مدت شیشه می تواند به سلول هایی که دوپامین و سروتونین تولید می کنند، آسیب جدی برساند.
تاثیر شیشه و تغییر ساختارهای مهم مغزی
از دیگر عوارض مصرف شیشه، تغییر ساختارهای مهم مغزی است. پژوهش های بسیاری نشان داده اند که شیشه می تواند ساختارهای مغزی بخش پیشانی مغز که مسئول افزایش مهارت و تصمیم گیری هستند را تغییر دهد و باعث سرکوب رفتارهای عادی و تصمیم گیری های روزمره شود. این دو اثر با هم همبستگی بالایی داشته و حاکی از این است که این تغییرات ساختاری، زمینه ساز کاهش انعطاف پذیری ذهنی بوده و این تغییرات ساختاری می تواند درمان اعتیاد به شیشه را بسیار سخت کند.
مصرف شیشه و تخریب سلول های مغزی
پژوهش های بسیاری نشان داده اند که سوء مصرف شیشه بر سلولهای غیر عصبی مغز به نام میکروگلیا اثرات منفی بسیاری دارد. این سلول ها در مغز نقش دفاعی داشته و با دفاع از مغز در مقابل عوامل عفونت زا و با از بین بردن سلول های عصبی آسیب دیده، از سلامت مغز حمایت می کنند. با این وجود، فعالیت بیش از حد سلول های میکروگلیایی در نتبجه ی سوء مصرف شیشه باعث حمله این سلول ها به سلول های عصبی سالم شده که این، خود یکی از مهم ترین عوارض مصرف شیشه برای مغز می باشد که باید مورد توجه قرار بگیرد.
البته ناگفته نماند که چنین حالتی خوشبختانه قابل برگشت است و چنانچه مطالعات نشان داده اند مغز افراد معتاد پس از ترک تا حدی سلول های سالم خود را بازیابی می کند.
تاثیر شیشه در حافظه انسان
آسیب های مغزی ناشی از تاثیر شیشه بر مغز و بدن می تواند منجر به اختلال در حافظه، به خصوص در مورد وقایع نزدیک و اختلال حافظه ی کوتاه مدت شود. برای مثال ممکن است شخص به یاد نیاورد که دیروز با چه کسی قرار ملاقات داشته یا حتی موضوع این ملاقات چه بوده است. فرد معتاد در این شرایط امکان دارد فراموش کند که وسایل خود را کجا گذاشته و گاهی اوقات ممکن است مدت زمانی را صرف پیدا کردن گوشی تلفن همراه خود نماید.
مصرف شیشه و اختلال در توجه
انسان به طور طبیعی می تواند توجه خود را روی وقایع مختلف اطرافش متمرکز کند یا اینکه در آن واحد به چند موضوع مختلف توجه نماید. برای مثال در حالی که مشغول تماشای تلویزیون است به صحبت های فرزندش با همسرش که در آشپزخانه مشغول صحبت هستند هم گوش می دهد و چیزی هم می خورد!
مصرف شیشه باعث می شود ضمن کاهش قدرت توجه، جا به جایی این توجه بین وقایع مختلف پیرامونی نیز سخت تر شود. به همین دلیل ممکن است توجه شخص، مدتی طولانی درگیر تلفن همراه یا اجزای یک وسیله دیگر مانند لپ تاپ شخصی اش شود و مدت ها وقت خود را صرف آن کند.
مصرف شیشه و اختلال در برنامه ریزی
بسیاری از کارهای ما نیازمند، برنامه ریزی برای روزها و هفته های بعد و اجرای به موقع این برنامه هاست. مصرف شیشه با ایجاد تخریب در بخش پیشانی مغز، امکان این برنامه ریزی و اجرای مراحل برنامه ها را از مصرف کنندگان شیشه می گیرد.
تاثیر مصرف شیشه بر بدن
همانگونه که قبلاً هم در مقاله عوارض مواد مخدر صنعتی گفتیم مصرف شیشه تاثیر زیادی بر اندام های داخلی بدن داشته و مصرف دراز مدت آن پیامدهای جبران ناپذیری برای مغز و بدن به بار می آورد که در ادامه به بیان بعضی از این عوارض و پیامد ها می پردازیم:
شیشه با قلب چه می کند؟
مصرف شیشه می‌تواند باعث نارسایی احتقانی قلب، آریتمی، آسیب به ماهیچه های قلب و آسیب به عروق خونی به دلیل التهاب شود. این ماده مخدر علاوه بر کاهش جریان خون در اندام‌های مهم و حیاتی بدن و قلب منجر به افزایش فشار خون، انقباض رگ های خونی، افزایش ضربان قلب، افزایش فشار روی قلب و نهایتاً افزایش احتمال نارسایی قلبی یا حتی سکته مغزی و قلبی می شود.
شیشه با سیستم ایمنی بدن چه می کند؟
مصرف شیشه سیستم دفاعی بدن را در برابر میکروب ها ضعیف می کند. مدیر موسسه ملی سوءمصرف مواد مخدر در مقاله ای که به تازگی منتشر کرده است می گوید، مصرف شیشه احتمال ابتلا به عفونت از عوامل بیماری زا مانند ویروس کرونا را افزایش می دهد. مصرف شیشه همچنین می تواند شدت بیماری هایی مانند ایدز و هپاتیت B ,C را بیشتر و وخیم تر کند و مخصوصاً مصرف آن به شکل تزریق، شانس ابتلا به این بیماری ها را افزایش می دهد.
شیشه با کلیه ها چه می کند؟
استفاده مداوم از شیشه می تواند منجر به آسیب به کلیه ها شود. در واقع ناتوانی بدن در تجزیه و دفع سموم موجود در شیشه از طریق کلیه ها باعث می شود به کلیه ها آسیب های جبران ناپذیری وارد شود.
تاثیر مصرف شیشه روی ماهیچه ها
مصرف طولانی مدت شیشه می تواند منجر به اثرات نامطلوبی روی اسکلت عضلانی بدن شود که این اثرات به صورت خفیف تا خطرناک رده بندی می شوند. تاثیر خفیف شیشه روی عضلات به شکل افزایش رفلکس های تاندون عمقی (یا رفلکس کششی عضلانی که واکنش غیر ارادی عضله به کشش غیر فعال توسط ضربه به تاندون است) خود را نشان می دهد.
4 تاثیر شدید مصرف شیشه روی عضلات
- میوکلونوس عمومی (پرش عضلانی یا پرش یا حرکات سریع غیر ارادی عضله مانند سکسکه)
- انقباض و لرزش عضلانی
- حرکات تکراری عضلات
- رابدومیولیز (تخریب سریع بافت عضلانی با انتشار سمی بالقوه محتویات سلول های آسیب دیده در جریان خون) که منجر به درد عضلانی گسترده و نارسایی غیر قابل برگشت کلیه می شود.
تاثیر شیشه بر کبد
مصرف کنندگان شیشه از سوزن برای تزریق دارو استفاده می کنند و گاهی ممکن است به دلیل هزینه و داشتن مشکل در تهیه سوزن های جدید، هر بار از سوزن های مشترک استفاده کنند که این امر می تواند منجر به بروز بیماری های منتقل شده از راه خون گردد که هپاتیت B ،C و ایدز جزء بیماری های شایع قابل انتقال هستند.
هپاتیت یا التهاب کبد با گذشت زمان به بدن آسیب رسانده و منجر به زردی و رنگ پریدگی پوست، خونریزی و اختلال در سیستم عصبی می گردد. انقباض عروق خونی ناشی از عوارض مصرف شیشه نیز می تواند جریان خون به روده را قطع کرده و به طور بالقوه منجر به مرگ بافت روده شود. این امر می تواند باعث سوراخ شدن دیواره روده و پریتونیت شود(عفونت بالقوه کشنده حفره شکمی که می تواند منجر به شوک سپتیک شود.)
تاثیر شیشه بر پوست
افرادی که شیشه مصرف می کنند پوست شان در اثر مصرف شیشه تیره شده و زخم و تاول‌های چرکی در پوست شان ظاهر می گردد.
مصرف شیشه باعث انقباض رگ، شریان‌ها و تخریب عروق و نرسیدن خون کافی به پوست می‌شود که نتیجه آن خشکی پوست و کاهش جریان خون است. در این حالت دیگر پوست توانایی ترمیم زخم‌های ایجاد شده را نداشته که همین باعث می‌شود زخم‌ها خیلی دیر و به سختی بهبود پیدا کنند و اینگونه، احتمال عفونت در زخم‌ها بالا می‌رود. با عفونت و وخیم تر شدن زخم ها ظاهر پوست تغییر کرده و زیبایی چهره فرد در اثر این زخم‌ها از بین می رود که این موضوع مخصوصاً برای زنان بسیار آزاردهنده است.
3 تاثیر شیشه بر چشم
سوء مصرف شیشه به طرق مختلف روی چشم ها تاثیر می گذارد. عوارض مصرف شیشه بر چشم شامل موارد ذیل می باشد:
1.گشادن شدن چشم ها
استفاده از شیشه باعث گشاد شدن چشم ها می شود. در این حالت، مردمک ها بزرگتر از حد طبیعی می شوند و چشم ها بیرون زده به نظر می رسد.
2. حرکات سریع چشم
یکی دیگر از نشانه های آشکار عوارض مصرف شیشه، حرکات سریع چشم است. در این حالت چشم ها به شکلی سریع به چپ و راست می روند و فرد در تمرکز کردن روی یک چیز مشکل دارد.
3.اختلال بینایی
اثرات طولانی مدت شیشه می تواند سبب اختلال بینایی شود و این بدان معنی است که دید فرد می تواند کم یا به شدت مختل شود تا جایی که برای مدتی حتی قادر به دیدن نباشد.
یکی از مهمترین عوارض مصرف شیشه توهم و هذیان است.
نویسنده مقاله: محبوبه سعیدی راد
