قرص ب۲ یا بوپرنورفین چیست؟
قرص ب۲ یا بوپرنورفین (buprenorphine) که با نام تجاری سوبوتکس (subutex) نیز در بازار موجود است مخدری نیمه صنعتی و تسکین دهنده درد میباشد که در دُزهای کم برای ترک تدریجی مواد مخدر تجویز میشود.
مکانیزم اثرگذاری این دارو شبیه هروئین و مورفین بوده و بر همان گیرندههای مغزی ای تأثیر میگذارد که هروئین و مورفین بر آنها تاثیر می گذارند. قرص ب۲ به این دلیل در ترک اعتیاد کاربرد دارد که میتواند نیازهای جسمانی فرد به مواد مخدر را برطرف کرده و فرد بدون اینکه عوارض ناخوشایند مربوط به سندرم ترک را تجربه کند می تواند قطع مصرف کند.
با این حال متأسفانه بسیاری از افراد این ماده را مورد سوء مصرف قرار میدهند و این مسئله میتواند عوارض جسمانی و روانی زیادی برای آنها به همراه داشته باشد. مصرف قرص ب۲ حتما باید زیر نظر پزشک صورت بگیرد چرا که مصرف بیش از حد و یا استفاده همزمان آن با داروهای دیگر میتواند موجب مسمومیت و حتی مرگ در افراد بشود.
عوارض جسمانی سوء مصرف بوپرنورفین
از مهمترین عوارض جسمانی قرص ب۲ میتوان به موارد ذیل اشاره کرد:
- درد مثانه
- نفخ یا تورم
- ادرار خونی یا کدر
- تاری دید
- اسهال، ادرار سخت، سوزش یا ادرار کردن دردناک و تکرر ادرار
- مشکل در تنفس
- سرگیجه و تب
- سردرد و از دست دادن اشتها
- درد کمر یا پهلو
- عصبی بودن، پوست رنگ پریده، افزایش وزن سریع، ضربان قلب آهسته یا سریع و…
و اگر عوارض زیر را مشاهده کردید سریعاً به پزشک خود مراجعه کنید:
- اختلال تنفس در هنگام خواب یا آپنه تنفسی در خواب
- اختلال خلق و خو (اضطراب، بی قراری، گیجی، توهم)
- درد های شدید شکمی
- اختلال عملکرد غدد فوق کلیه (با نشانه هایی مانند خستگی مفرط، کاهش وزن)
- بیهوشی
- ضربان نامنظم و تند قلب
- گیجی بسیار شدید و تنفس سطحی و کند
- خواب آلودگی غیر عادی یا دشواری در برخاستن از خواب
و در بعضی موارد عوارض تنفسی همچون:
- سرفه و فارنژیت
- عفونت دستگاه تنفسی فوقانی
- آنفولانزا، سینوزیت، برونشیت
- تنگی نفس، درد حلق
و در موارد نادر ممکن است تشدید آسم، سکسکه، هیپوکسی، خس خس سینه، آپنه تنفسی و نارسایی تنفسی دیده شود. قرص ب۲ گرچه برای کاهش عوارض سندرم محرومیت مواد و سندرم ترک تجویز می شود، اما در برخی موارد خصوصاً در مواردی که فرد معتاد به موادی با اثر طولانی مدت مثل متادون باشد ممکن است خود دارو باعث بروز علایم ترک در فرد گردد. این علایم می تواند شامل اسهال، اضطراب، تحریک پذیری، پوست رنگ پریده، خوابآلودگیّ تورم پاها و مچ پا باشد.
مطالعه بیشتر: ترک قرص ب2
عوارض روانی مصرف قرص ب۲
عوارض بالینی و روانی قرص ب۲ عبارتند از:
- بی خوابی
- اضطراب و افسردگی
- خشونت، بی قراری و رفتارهای پرخاشگرانه
- واکنش پارانوئید، تفکر غیر طبیعی و گیجی
و در موارد نادر ممکن است عوارضی همچون موارد زیر دیده شود:
- بیتحرکی
- مسخ شخصیتی
- کاهش میل جنسی
- کابوس و توهم
- حالت سرخوشی
- روان پریشی
نویسنده مقاله: محبوبه سعیدی راد