اختلال شخصیت اسکیزوتایپال

اختلال شخصیت اسکیزوتایپال

افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپال، احساس، گفتار و رفتارهای عجیب و غریب و غیرعادی دارند. روابط بین فردی آنان با دیگران بسیار ضعیف بوده و به جز افراد درجه یک خانواده دوست نزدیکی ندارند. این گونه افراد خودشان را دارای نیروهای ماورایی و توانایی جادویی دانسته و رویدادهای بیرونی را به گونه ای غیرمنطقی نتیجه قدرت و کارهای خود می دانند. آنها خرافاتی بوده، خود را دارای حس ششم دانسته و معتقدند توانایی کنترل ذهن و رفتار دیگران را داشته و دیگران هیج اراده ای در برابر خواسته ها و رفتارهای آنها ندارند. به خاطر وجود همین باورهاست که ممکن است آنها جذب گروه های ساختگی جادوگری، طالع ببنی یا متافیزیکی شده یا خودشان فرقه ای را در این زمینه راه بیاندازند. این اختلال بیشتر در بزرگسالی و در مردان رخ می دهد. صحبت های افراد مبتلا به این اختلال به شدت پر از گزافه گویی و حرف های بی ربط بوده و از کلمات به شیوه ای غیرعادی استفاده می کنند.

افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپال در موقعیت های اجتماعی عادی نمی توانند به راحتی با دیگران تعامل کنند. آنها زود مضطرب شده و ممکن است کوچکترین حرف های دیگران را به حساب تهدید، خطر و توطئه بگذارند. به همین دلیل آنها هیچ دوست صمیمی ندارند یا تعداد آنها بسیار کم است.

عجیب و غریب بودن آنها ممکن است در ظاهرشان نیز دیده شود و لباس های عجیب و غریب یا منحصر به فرد می پوشند. ظاهر غیرعادی، اضطراب اجتماعی مفرط و افکار پارانویا ممکن است به انزوای اجتماعی آنها منجر شود.‌

اختلال شخصیت اسکیزوتایپال معمولاً در زنان و مردان متفاوت است و زنان بیشتر تفکر خرافاتی و جادویی و نسبت دادن همه چیز به خود را نشان می دهند در حالی که مردان انزوای هیجانی را نشان می دهند.

معیارهای DSM-5 برای اختلال شخصیت اسکیزوتایپال

فرد تقریباً در همه جوانب زندگی نقص های میان فردی و اجتماعی نشان می دهد. او در روابط اجتماعی صمیمانه معذب بوده و در ایجاد روابط اجتماعی، ضعیف است. او شناخت و باورهای غلط و رفتارهای عجیب و غریب داشته و این وضعیت قبل از اوایل بزرگسالی شروع شده و در شرایط مختلف حضور دارد و با ۵ مورد یا بیشتر از موارد زیر همراه است.

۱. فرد رویدادها را غلط تفسیر کرده و آنها را به خود نسب می دهد.

۲. باورهای عجیب و غریب و تفکر جادویی که بر رفتارشان تاثیر می گذارد مانند خرافاتی بودن، باور به تله پاتی و حس ششم.

۳. تجربه های ادراکی غیر واقعی دارد. مثلاً احساس می کند فرد دیگری کنارش حضور دارد یا کسانی او را صدا می زنند.

۴. تفکر و گفتار غیرعادی دارد مثلاً مبهم حرف می زند، پرت و پلا می گوید، بیش از حد توضیح می دهد یا کلیشه ای حرف می زند.

۵. شکاک است و تفکرات پارانوئیدی دارد.

۶. هبجان و احساسات نامتناسب دارد یا هیجان های اندکی نشان می دهد.

۷. رفتار و ظاهری غیرعادی و عجیب و غریب یا خاص دارد.

۸. به جز اعضای درجه یک خانواده دوست صمیمی و نزدیک ندارد.

۹. از جمع به شدت می ترسد و حتی بعد از آشنایی با اعضای جمع اضطرابش از بین نمی رود.

علل اختلال شخصیت اسکیزوتایپال

به نظر می رسد بعضی افراد  ژن های اسکیزوفرنی را دارند و بخاطر وجود شرایط محیطی بهتر به اختلال شخصیت اسکیزوتایپال که خفیف تر از اسکیزوفرنی است مبتلا می شوند. این اختلال همچنین در کسانی که بستگانشان اسکیزوفرنی دارند بیشتر دیده می شود و فرزندان اسکیزوفرن ها نیز بیشتر به این اختلال مبتلا می شوند.

اختلال شخصیت اسکیزوتایپی ممکن است اولین بار در کودکی و نوجوانی همراه با کناره گیری، روابط نامناسب با همسالان، اضطراب اجتماعی، پیشرفت کم در مدرسه، حساسیت زیاد، افکار و زبان عجیب و غریب، و خیال پردازی های نا معقول آشکار شود. این کودکان ممکن است «عجیب و غریب» یا «نامتعارف» به نظر برسند و دیگران آنان را اذیت کنند.

درمان اختلال شخصیت اسکیزوتایپال

راهی برای جلوگیری از این اختلال وجود ندارد؛ اما مداخله زود هنگام ممکن است علائم را کاهش داده و عملکرد طولانی مدت را بهبود بخشد. معمولا برای درمان افراد اسکیزوتایپال دو راه روان درمانی و دارو درمانی پیشنهاد می‌شود.

بطور کلی افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپال نیاز دارند تا مهارت‌های اجتماعی را یاد بگیرند. به عنوان مثال، می‌توان برای آنها توضیح داد که چرا برخی از رفتارها توسط دیگران بی ادبانه تلقی می‌شود. این گونه آموزش‌ها می‌تواند اشخاص مبتلا را متوجه رفتار خود کرده و گام موثری در جهت بهبود تعاملات اجتماعی آنان باشد. این افراد به حمایت زیادی از طرف خانواده و نزدیکان خود نیاز دارند، تا بتوانند از توانایی‌های خود به بهترین شکل ممکن استفاده کنند.

اختلال شخصیت اسکیزوتایپال و اعتیاد به مواد مخدر

افراد دچار اختلال شخصیت بیشتر از افراد دیگر مستعد اعتیاد به مواد مخدر بوده و افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکزوتایپال به طور شدیدی در برابر سوء مصرف مواد آسیب پذیر هستند. ممکن است آنها برای تسکین احساس بیگانگی و اضطراب خود به مصرف مخدر روی آورند.‌

مصرف مخدر باعث تشدید علایم اختلال آنها مانند بدتر شدن رفتارها و الگوهای فکری عجیب و غریب شده و شدت بیماری شان را بیشتر می کند. با اینکه ممکن است مصرف مواد مخدر به طور موقت اضطراب اجتماعی آنها را کمتر کند. اما به مرور زمان باعث آسیب های وسیعی در زندگی آنها می شود. مثلا کسی که دچار اختلال شخصیت اسکیزوتایپال است و الکل و ماری جوانا مصرف می کند ممکن است به مرور زمان دچار توهم و هذیان های شدید شود. همچنین افرادی که محرکهایی مانند شیشه یا هروئین یا کرک را استفاده می کنند ممکن است نوسان های خلقی شدید، خشم های انفجاری و پرخاشگری از خود نشان دهند. مصرف مواد مخدر می تواند مانع دارودرمانی این اختلال شود و برای درمان بهتر است ابتدا سوء مصرف مواد مخدر درمان شود و بعد درمان اختلال شخصیت فوق با دارو درمانی و روان درمانی ادامه پیدا کند.