دومین مهارتی که در بحث کوچینگ تغییر، اهمیت زیادی دارد توجه به ضریب رشد در تغییر است. ضریب رشد نشان‌دهنده‌ی این مسئله است که ما چه مقدار و با چه شدتی می‌خواهیم تغییر کنیم و برای رسیدن به رشد در تغییر، کارها را باید به چه صورتی انجام دهیم. ترجمه زندگی در این مقاله قصد دارد شما را با مهارت انجام کارها با توجه به ضریب رشد و شدت تغییری که می‌خواهید رقم بزنید آشنا کند. پس تا انتهای این مقاله همراه ما بمانید.
هرکدام از ما با نگاه به مسیر زندگی و با قدم گذاشتن در مسیر رشد به این نتیجه می‌رسیم که نیازمند ایجاد تغییرات مهمی در زندگی و عادت‌هایمان هستیم. کمتر کسی را می‌توان پیدا کرد که در زندگی‌اش دغدغه «تغییر» نداشته باشد؛ چراکه کمتر کسی را می‌توان پیدا کرد که دغدغه «بهتر شدن» را نداشته باشد. تغییر و رشد به طرز خیلی عمیقی به یکدیگر گره‌خورده‌اند و باید اعتراف کرد که تغییر اصلی‌ترین لازمه رشد است.
علاوه بر این، همان‌گونه که در مقاله ابزار پنجم کوچینگ تغییر گفتیم تغییر کردن، ابعاد درونی و بیرونی مختص به خود را دارد. تا زمانی که ما درون خود را تغییر ندهیم و افکار و باورهای ناکارآمدمان را به چالش نکشیم، نمی‌توانیم دنیای بیرونمان را عوض کنیم. درواقع تغییر کردن نیاز به پرورش یک شخصیت جدید دارد. تا زمانی که نتوانیم عادت‌های بد قبلی را کنار گذاشته و عادت‌های بهتری را جایگزین آنها کنیم نمی‌توانیم دنیایمان را تغییر دهیم.
تغییر عادت‌ها
آگاهی از چگونگی شکل‌گیری عادت‌ها کمک می‌کند تا بتوانید عادت‌های جدید ایجاد کنید و عادت‌های بد و آسیب‌زا را ترک کنید. بسیاری افراد عادت‌ها را فقط به‌عنوان خوب یا بد دسته‌بندی می‌کنند و به فراتر از این دسته‌بندی‌ها توجه نمی‌کنند و قدرت واقعی عادت‌ها را تشخیص نمی‌دهند و به همین دلیل در مسیر رشد قرار نمی‌گیرند.
حلقه عادت‌ها
آگاهی از چگونگی شکل‌گیری عادت‌ها بسیار مهم بوده و به این فرایند حلقه عادت گفته می‌شود. حلقه‌ی عادت از سه جز اصلی تشکیل‌شده که این سه جزء برای شکل‌گیری عادت، هر سه باهم دخیل هستند: نشانه، روتین و پاداش. در ادامه به تشریح این اجزاء می‌پردازیم.
نشانه محرکی است که رفتار را تشویق می‌کند. هر چیزی در اطرافتان که شما را به یاد این عادت می‌اندازد یا باعث می‌شود که بخواهید آن را عملی کنید، یک سرنخ یا نشانه است. این سرنخ یا نشانه می‌تواند یک شیء، شخص، احساس، رویداد، عطر یا هر چیز دیگری باشد.
روتین یا روال همان روندی است که اعمال در بستر آن انجام می‌شوند. عادت‌ها درواقع فقط یک عمل نیستند و آنچه قبل و بعد از رفتار به‌طور مکرر اتفاق می‌افتد نیز بخشی از عادت است و به آن روال یا روتین می‌گویند.
پاداش همان نتیجه‌ای است که از درنتیجه‌ی انجام اعمال عادت شده به دست می‌آورید. به‌عنوان‌مثال، اگر عادتتان به شما کمک کند که احساس بهتری داشته باشید، این پاداشتان است و همان چیزی است که مغزتان آن را نتیجه مثبت می‌داند. ازاین‌رو، به‌طور ناخودآگاه می‌خواهید این عادت را بارها و بارها تکرار کنید تا به رضایت حاصل از پاداش دست پیدا کنید.
ضریب رشد در تغییر
وقتی ما تغییری را در زندگی‌مان رقم‌زده و در مسیر و بستر آن قرار می‌گیریم یکی از عوامل مهمی که بر آن تغییر تأثیر می‌گذارد، ضریب رشد ما در آن تغییر است. منظور از ضریب رشد همان شدت و میزان تغییری است که منجر به رشد ما می‌شود و توجه به این ضریب رشد به ما کمک می‌کند تا بفهمیم چه مقدار تغییر مفید داشته‌ایم و چند درصد تغییر کرده‌ایم. عوامل زیادی می‌توانند بر ضریب رشد ما در تغییرات اثر بگذارند که در ادامه به ۴ عامل مهم و تأثیرگذار بر ضریب رشد اشاره می‌کنیم:
۴ عامل مهم و مؤثر بر ضریب رشد ما در تغییرات
همان‌گونه که در مقاله ابزار نهم کوچینگ تغییر نیز گفتیم بسیاری افراد فکر می‌کنند که با رخ دادن تغییر، زندگی‌شان ازاین‌رو به آن رو می‌شود درصورتی‌که این درست نیست. وقتی تغییر در زندگی‌مان آغاز می‌شود، کار اصلی ما کنترل تغییر است و این به این معناست که ما میزان رشد و موفقیت خود در تغییر را زیر نظر بگیریم و با توجه به دستاوردهای تغییر، میزان پیشرفت خود در تغییر موردنظر را کنترل کنیم. در ادامه به بیان چهار عاملی می‌پردازیم که نقشی کلیدی در ضریب رشد ما در تغییرات دارند. پس با ما بمانید.
۱. عامل تصمیم‌گیری
راز موفقیت در زندگی این است که یاد بگیریم چگونه از درد و لذت به‌جای زجر کشیدن استفاده کنیم. آری ما می‌توانیم کنترل زندگی‌مان را در دست بگیریم. چراکه اگر این کار را نکنیم زندگی، ما را کنترل خواهد کرد.
مهم‌ترین ابزاری که به ما کمک می‌کند تا بتوانیم تغییرات بزرگی در زندگی‌مان رقم بزنیم و ضریب رشدمان را بالا ببریم قدرت تصمیم‌گیری ماست. ما هرروز تصمیماتی می‌گیریم و با هر تصمیمی که می‌گیریم، خوب یا بد زندگی را تعیین می‌کنیم چراکه درنهایت، این تصمیمات ما هستند که سرنوشتمان را رقم می‌زنند. قدرت تصمیم‌گیری شبیه فرشته اعمال خوب و بد روی هر شانه به نظر می‌رسد که می‌خواهند شما را به سمت خوب یا بد هل دهند. البته لازم است بدانید هر تصمیمی که می‌گیرید به ارزش‌ها و اولویت‌هایتان بستگی دارد.
انسان‌ها معمولاً تصمیماتی می‌گیرند که آنها را از چیزهایی که چندان خوشایند نیستند دور کنند و درواقع هر کاری را که انجام می‌دهند آنها را به دوری از درد و جستجوی لذت هدایت می‌کند.
۲. عامل تمرکز
دومین عاملی که در ضریب رشد ما در مسیر تغییرات، بسیار اهمیت دارد عامل تمرکز است. چیزی که ما احساس می‌کنیم و بر آن تمرکز می‌کنیم، همان چیزی است که تصمیم‌گیری‌های مان به آن وابسته است.
آیا از روی ترس تصمیم می‌گیریم یا از روی مثبت اندیشی، امید و عشق؟
آیا بر گذشته تمرکز می‌کنیم و اجازه می‌دهیم گذشته بر تصمیم‌مان تأثیر بگذارد یا آن را رها کرده و با توجه به لحظه‌ی حال جلو می‌رویم؟
بهتر است در هرلحظه از زندگی، به سه سؤال مهم پاسخ دهیم و آن سه سوال این است:
سؤال اول: بر چه چیزی تمرکز کرده‌ام؟ آیا بر چیزهایی تمرکز می‌کنم که می‌توانم آنها را کنترل کنم یا برعکس بر چیزی تمرکز کرده‌ام که در حیطه‌ی کنترل من نیستند؟ تجربه بارها به ما نشان داده است برای رسیدن به یک نتیجه‌ی بهتر لازم است تمرکزمان را بر آنچه می‌توانیم کنترل کنیم قرار دهیم نه آن چیزی که از کنترل ما خارج است.
سؤال دوم: بیشتر تمرکزم را بر کدام مورد، گذشته، حال یا آینده می‌گذارم؟
برای کسب موفقیت در مسیر تغییرها باید بتوانیم گذشته را رها کنیم و میان حال و آینده تعادل برقرار کنیم.
سؤال سوم: چه معنایی به این تجربه می‌دهم؟ این پایان است یا آغاز؟ آیا این مجازات است یا هدیه؟
معنا همه‌چیز است و ماهیت سؤال سوم را تعیین می‌کند که با این تجربه چه کنم؟
اگر فکر می‌کنید تنبیه شده‌اید، عکس‌العمل متفاوتی نسبت به زمانی که آن را به‌عنوان هدیه قبول کرده باشید، نشان می‌دهید. درواقع حقیقت این است که شما معمار زندگی خود هستید و روشی که برای زندگی انتخاب می‌کنید تصمیمات شما را هدایت می‌کند.
۳. عامل استانداردهای ما
بسیاری از مردم بر این باورند که آنچه باعث افزایش ضریب رشد آنها در تغییرات می‌شود، خودکنترلی است اما مطالعات نشان می‌دهد که خودکنترلی یا دشوار است و یا می‌تواند درنهایت خسته‌کننده شود و خودکنترلی همچنین به‌اندازه استانداردهای ما قابل‌اعتماد نیست و این استانداردهای ماست که منجر به ضریب رشدی بهتر در ما می‌شود.
استانداردهای ما از افکار و باورهای ما نشآت می‌گیرد و این استانداردها هنگامی بالا می‌رود که باورها و ارزش‌هایمان را در جهت رسیدن به آن تغییر خاص تغییر دهیم.
۴. عامل اشتیاق و تمایل
چیزی که بارها و بارها از آن در مقالات ترجمه‌ی زندگی صحبت کردیم بحث اشتیاق و تمایل برای تغییر است و همه‌ی ما می‌دانیم آنچه تصمیم‌گیری‌هایمان را هدایت می‌کند، اشتیاق و تمایل ما برای تغییر است.
تجربه نشان داده است افرادی در فرآیند تغییر به نتایج دلخواهشان دست پیدا می‌کنند که مصمم به موفقیت و تغییر هستند، اشتیاق و تمایل به موفقیت و تغییر دارند و در راستای تغییرشان نیز تصمیمات بهتری می‌گیرند.
4روش افزایش ضریب رشد در تغییرات
همان‌گونه که در مقاله ابزار هشتم کوچینگ تغییر نیز گفتیم خیلی از ما در طول زندگی خود، تأثیرات مربوط به انجام کارهای کوچک و پیش‌پاافتاده را نادیده می‌گیریم و گمان می‌کنیم که برای تغییر شرایط و رسیدن به موفقیت حتماً باید دست به یک اقدام بسیار بزرگ زده و یک‌شبه تغییر و تحولات عظیمی را ایجاد کنیم. هیچ تغییری یک‌شبه اتفاق نمی‌افتد و کارهای بزرگ همیشه به نتایج بزرگ ختم نخواهند شد. اما صدها، هزاران یا حتی میلیون‌ها کار و اتفاق کوچک هستند که باعث رشد شما از معمولی بودن به عالی بودن خواهند شد.
مطابق با کتاب اثر مرکب نوشته‌ی دارن هاردی، کارهای کوچکی که ما در زندگی انجام می‌دهیم مانند قطره‌ای جوهر مرکب عمل می‌کنند که در یک لیوان آب افتاده است و به‌مرورزمان رنگ تمام لیوان آب را تغییر می‌دهد. آری، اگر به دنبال تأثیر و تغییرات بزرگ هستید باید گام‌های کوچک و مداوم بردارید. در ادامه به تشریح ۴ روشی می‌پردازیم که به شما کمک می‌کند تا بتوانید ضریب رشدتان را در تغییراتی که مدنظرتان است بالا ببرید. با ما همراه باشید.
۱. از سرعت خود بکاهید و پیشرفت‌های عمیق را تجربه کنید
امروزه بسیاری از افراد به دنبال موفقیت‌های سریع در زندگی خود هستند. اینکه سریع به جایگاه شغلی موردنظر برسند، رژیم غذایی‌شان به‌سرعت جواب دهد و خیلی زود چاق یا لاغر شوند، سریع مدرک بگیرند، سریع بتوانند اعتیاد خود را ترک کنند و یا همه‌ی اتفاقات زندگی خود را به‌سرعت پیش ببرند. بدون اینکه توجه کنند بسیاری از موفقیت‌ها و پیشرفت‌های عمیق در طول زمان و با صبر و پشتکار به دست می‌آید.
ما انسان‌ها معمولاً به سمت سرعت جذب می‌شویم. متخصصی که رژیمی کوتاه‌مدت با نتیجه‌گیری سریع به ما پیشنهاد می‌دهد، کتاب‌های موفقیت در مدت کوتاه، غذاهای آماده، لاغری تنها در دو جلسه و بسیاری نتیجه‌گیری‌ها و به هدف رسیدن‌ها تنها در یک ماه، تنها در یک سال، همه و همه مثال‌هایی هستند که سریعاً به‌سوی آنها جذب می‌شویم و ما را وسوسه می‌کنند. اما فراموش نکنید که راز تغییرات بزرگ و موفق و رسیدن به اهداف بلندمدت، آرام‌آرام قدم برداشتن و آهسته و پیوسته طی کردن مسیر است.
۲. آهسته و پیوسته بروید!
چطور می‌توان کاری کرد که گام‌های بعدی در مسیر موفقیت به‌اندازه گام اول، پرشور و هیجان باشند؟ خب، شاید بد نباشد که از گام‌های کوچک، آهسته و پیوسته استفاده کنید. همه‌ی ما این سخن ماندگار را شنیده‌ایم که «رهرو آن نیست که گه تند و گهی خسته رود، رهرو آن است که پیوسته و آهسته رود».
سعی کنید از گام‌های کوچک و پیوسته استفاده کنید، شدت کار را کم کم بالا ببرید و این‌گونه به‌مرورزمان می‌توانید عادات مثبتی ایجاد کنید و خود را ملزم کنید که به‌طور روزانه به آنها بپردازید. با این روش پس از مدتی آن کار به روتین روزانه شما تبدیل می‌شود و شمارا به اهداف بزرگی در آن مسیر می‌رساند. «مایکل فلس» شناگر را در نظر بگیرید. مربی او در طول ۱۲ سال تنها یک‌بار اجازه داد که تمرینش را زودتر تمام کند و برود. تمام این تمرین‌ها در کنار هم باعث شدند تا او هشت مدال طلای المپیک را ببرد.
نیروی انجام آهسته و پیوسته، تنها زمانی فعال می‌شود که شما شتاب خود را در طول یک دوره زمانی طولانی حفظ کنید. بنابراین باید آن کار را در قالب یک برنامه به اجرا درآورید. در ضمن، واقع‌گرا باشید و سعی نکنید همه کارها را در زمان کوتاهی انجام دهید. در عوض، با شروعی کوچک، کار را پیش ببرید. پس فکر روزانه دو ساعت ورزش در باشگاه را فراموش کنید! بهترین کار این است که سه روز در هفته، روزانه یک ساعت ورزش کنید و به آن بچسبید. چیزی که باعث حفظ شتاب شما می‌شود، افزایش مدت‌زمان انجام آن کار نیست، بلکه انجام پیوسته آن است. شاید برای حفظ این روند مجبور شوید که برخی از کارها را حذف کرده یا ملاقات با برخی افراد را محدود کنید.
یکی از اقدام‌های مهمی که می‌تواند به حفظ این برنامه روتین کمک کند، دور کردن خودتان از شرایط تنش‌زا است. مثلاً می‌توانید به‌جای گوش کردن به اخبار که سرشار از تأثیرهای منفی است، به آهنگ‌ها یا پادکست‌های انگیزشی گوش دهید؛ یا به‌جای ملاقات با افرادی که مدام غرولند می‌کنند باکسانی صحبت کنید که سرشار از انرژی و انگیزه هستند. به‌این‌ترتیب، شما هم می‌توانید انرژی خود را حفظ کرده و در مسیری که برای خودتان طراحی کرده‌اید قدم بگذارید.
برای مثال اگر تصمیم دارید که سیگارتان را ترک کنید، به‌طور روزانه در برنامه خود بگنجانید که روزی یک پُک کمتر به سیگارتان بزنید یا روزی ۳ ثانیه زودتر سیگارتان را خاموش‌کنید اصلاً نیاز نیست که در روز اول دیگر سیگار نکشید چراکه ممکن است پس از مدت کوتاهی از آن کار دست بکشید. سعی کنید این برنامه را به‌طور روزانه هرچند کم انجام دهید و آن را در هر شرایطی از برنامه خود حذف نکنید چراکه این کار پس از مدتی به روتین روزانه شما تبدیل می‌شود و یک روز به خود می‌آیید و می‌بینید دیگر سیگار نمی‌کشید!
۳. از مرزها و محدودیت‌های درونی خود عبور کنید
محدودیت‌های شخصی، یکی از مواردی است که شاید در طول مسیر تغییرات با آن برخورد کنید. مسئله‌ی مهم این است که آیا تسلیم می‌شوید یا دیوار را می‌شکنید؟ دیوار نظم و روال روزمره، همان فاصله بین خود سابق شما و خود قوی‌تر و بهتر شما است. شما به‌تدریج خواهید دید که عادت‌های جدیدتان دست‌به‌دست هم می‌دهند و شمارا به انسان قوی‌تر و موفق‌تری تبدیل می‌کنند. پس وقتی به نقطه انتهایی یا همان مرز توانتان در موفقیت می‌رسید به‌جای متوقف شدن، از آن حد عبور کنید تا سریع‌تر و بزرگ‌تر به موفقیت برسید. «اصل تقلب» (The Cheating Principle) معروف «آرنولد شوارتزنگر» (Arnold Schwarzenegger) را برای تمرین وزنه‌برداری به یاد دارید؟ او باور داشت که وقتی شما به بیشترین تعداد وزنه‌های خود می‌رسید می‌توانید کمی پشتتان را خم کنید و با کمک گرفتن از سایر عضلاتتان تکرارهای بیشتری را انجام دهید. به همین ترتیب، عبور از محدودیت‌هایی که برای خودتان در نظر گرفته‌اید شمارا قوی‌تر خواهد کرد. همیشه کمی بیشتر، کمی جلوتر و کمی قوی‌تر شدن شما را به سمت موفقیت‌هایی که به نظر دست‌نیافتنی هستند سوق می‌دهد.
۴. عادات خود را بشناسید و آنها را بهینه کنید
یکی دیگر از مواردی که به شما کمک می‌کند تا ضریب رشد را در تغییرات خود بالا ببرید این عادات ریزودرشت روزمره‌تان هستند که شخصیت شما را تشکیل می‌دهند. یکی از عوامل موفقیت و حرکت درست درراه رسیدن به اهداف، شناخت خود و خودآگاهی است و یکی از مصداق‌های خودآگاهی برای هر فرد این است که عادات خود را به‌خوبی شناسایی کند و بتواند آنها را دسته‌بندی کند. اگر تمایل به حرکت در مسیر رشد و تغییرات مثبت دارید یکی از اصلی‌ترین کارهایی که باید انجام دهید این است که عادات بد خود را تغییر داده و عادات مثبت مؤثری برای خود ایجاد کنید. شاید فکر کنید که ترک عادت پروسه‌ای سخت و طاقت‌فرسا و گاهی امکان‌پذیر نیست؛ اما بهتر است بدانید که این تفکر کاملاً اشتباه است.
درواقع عادات شما همان‌طور که به‌تدریج به وجود آمده و در وجود شما نهادینه شدند به‌تدریج و با ممارست و تلاش نیز حذف می‌شوند و می‌توانید آنها را با عادات مفید جایگزین کرده و به‌مرورزمان ضریب رشد خود را در تغییرات مختلف بالا ببرید. اولین قدم برای ایجاد این تغییرات در عادات روزمره داشتن اراده کافی است. ایجاد اراده با داشتن اهداف بزرگ و انگیزه کافی صورت می‌پذیرد. وجود انگیزه کافی شمارا در مقابل خستگی‌های مسیر محافظت می‌کند.
کلام آخر
در پایان یادتان باشد اهداف بزرگ ممکن است بسیار طاقت‌فرسا باشند، به‌خصوص زمانی که انرژی جسمی، روحی و زمان زیادی بطلبند و اگر مدام به‌سختی مای مسیر تغییر فکر کنید بخش زیادی از انرژی‌های شما از بین می‌روند. بااین‌حال، اگر بتوانید اهداف بزرگ را به عادات کوچک و قابل‌کنترل تبدیل کنید و هرروز مقدار کمی برای آنها زمان بگذارید، آنها چندان دلهره‌آور نخواهند بود. به‌قول‌معروف «سنگ بزرگ، علامت نزدن است.»
در آخر پیشنهاد می‌کنیم که برای افزایش ضریب رشد و ایجاد عادت‌های پایدار و ماندگار، با قدم‌های کوچک و زمان‌بندی‌های کوتاه آغاز کنید و به‌تدریج آنها را افزایش دهید. البته یادتان باشد دراین‌بین، عادات خاصی هم وجود دارند که ممکن است در ظاهر باهدف شما ارتباطی نداشته باشند، ولی به شما در رسیدن به آنها، کمک کنند. به این‌ها عادت‌های کلیدی می‌گویند؛ عادت‌هایی که به‌ظاهر بسیار کوچک و پیش‌پاافتاده به نظر می‌رسند، اما در عمل نتایج بزرگی به دنبال خواهند داشت. شما می‌توانید از آنها برای حمایت از اهداف خود و ایجاد هرگونه عادت دلخواه دیگر استفاده کنید و به‌زودی نتایج شگفت‌انگیز آنها را ببینید.
نویسنده: محبوبه سعیدی راد
