سالها تحقیق و پژوهش در زمینهٔ اختلالات مصرف الکل، منجر به توسعهٔ گزینههای درمانی برای بیماران شده است. هدف از این تلاشها، افزایش اثربخشی درمان، بهبود کیفیت زندگی بیماران و کاهش هزینههای درمان است. یکی از چالشهای بزرگ در مسیر بهبودی اعتیاد به الکل، علائم ترک آن است. ترک اعتیاد به الکل میتواند با علائم شدید و حتی خطرناکی مانند روانآشفتگی و تشنج همراه باشد. به همین دلیل، مصرف داروی ترک الکل نقش بسیار مهمی در این مسیر دارد. داروها میتوانند به کاهش میل به الکل و مقابله با علائم ترک کمک کنند و روند بهبودی را تسهیل بخشند. در حال حاضر، داروهای مختلفی برای درمان اعتیاد به الکل مورد استفاده قرار میگیرند که از جملهٔ آنها میتوان به دی سولفیرام، نالترکسون و آکامپروسات اشاره کرد. هر یک از این داروها مکانیسم اثر خاص خود را دارند و میتوانند به شیوههای مختلفی در کاهش مصرف الکل مؤثر باشند. در ادامه به معرفی انواع داروی ترک اعتیاد الکل و عوارض احتمالی آنها پرداخته میشود.
داروهای ترک الکل
داروی ترک الکل به دو دسته تقسیم میشوند: دستهای که علائم ترک الکل را کاهش میدهند و دستهای که میل به مصرف الکل را کم میکنند. این داروها معمولا در مراکز ترک اعتیاد و تحت نظر پزشک متخصص تجویز و مصرف میشوند. در ادامه به بررسی بیشتر این داروها میپردازیم.
دی سولفیرام
دی سولفیرام با جلوگیری از تجزیه الکل در کبد، باعث ایجاد عوارض ناخوشایند مانند تنگی نفس، تپش قلب و تهوع میشود. بروز این علائم باعث میشود که بیمار دیگر از مصرف الکل لذت نبرد و مصرف آن را کاهش دهد. این دارو به اشکال قرص، آمپول و ایمپلنت تجویز میشود. استفاده از این داروی ترک الکل با خطرات مختلفی همراه است، از جمله نوسانات خلقی، روانپریشی، افزایش احتمال نوروپاتیهای محیطی و در برخی موارد بروز هپاتیت کشنده. علاوه بر این، در افرادی که به بیماریهایی مانند بیماری قلبی، ترومبوز مغزی و دیابت مبتلا هستند، مصرف این دارو توصیه نمیشود، زیرا واکنش آن در ترکیب با الکل میتواند خطرناک و حتی مرگبار باشد.
با توجه به عوارضی که این دارو دارد، بهتر است که مصرف آن تحت نظر پزشک باشد تا خطرات مصرف آن به حداقل برسد. در این راستا، مجموعه ترجمه زندگی به عنوان یک مرکز معتبر با پشتیبانی 24 ساعته به افراد در فرایند ترک اعتیاد کمک میکند تا بتوانند با چالشهای این مسیر مقابله کنند.
گاباپنتین
گاباپنتین دارویی است که با تأثیر بر عملکرد مغز، به ترک الکل کمک میکند. گاباپنتین از نظر ساختاری شبیه به گاما آمینوبوتیریک اسید (GABA) است که یک ماده شیمیایی در مغز بوده و به کاهش فعالیت اعصاب کمک میکند. در طول دورههای ترک الکل، مغز GABA کمتری تولید میکند و به همین دلیل فرد در این مرحله دچار استرس و اضطراب میشود. استفاده از داروی ترک الکل گاباپنتین میتواند به از بین رفتن این علائم، بهبود عملکرد مغز کمک کند. دوزهای مصرفی این دارو معمولاً بین ۹۰۰ تا ۱۸۰۰ میلیگرم در روز است.
توپیرامات
توپیرامات دارویی است که در فرایند ترک الکل برای درمان تشنج و میگرن به کار برده میشود. این دارو با متعادل کردن مواد شیمیایی مغز و کاهش دوپامین، میل به مصرف الکل و علائم ترک آن را کاهش میدهد. توپیرامات به شکل کپسول و قرص به داروخانهها عرضه میشود و نحوه مصرف آن معمولا با دوز کم (۲۵ میلیگرم در روز) آغاز شده و به تدریج افزایش مییابد.
نالتروکسان
نالتروکسان برای افرادی استفاده میشود که وابستگی متوسط تا شدید به الکل دارند. این داروی ترک الکل با مسدود کردن گیرندههای مغز، اثرات الکل را از بین میبرد و باعث میشود که مصرف آن لذت کمتری داشته باشد. در نتیجه، تمایل فرد به مصرف الکل نیز کاهش مییابد. نالتروکسان به سه شکل قرص، آمپول و ایمپلنت نالتروکسان مصرف میشود. قرص نالتروکسان به صورت روزانه، آمپول آن به صورت ماهیانه و ایمپلنت نالتروکسان که در شکم فرد کاشته میشود، به مدت ۳ تا ۶ ماه ماندگاری دارد.
آکامپروسات
آکامپروسات دارویی است که مانند نالترکسون برای درمان اعتیاد متوسط تا شدید به الکل استفاده میشود. این دارو به ویژه برای افرادی که مشکلات کبدی دارند یا نمیتوانند نالترکسون مصرف کنند، مناسب است. عملکرد دقیق آکامپروسات هنوز به طور کامل شناخته نشده است، اما تحقیقات نشان داده که این دارو میتواند تغییراتی در مغز ایجاد کند و علائم ترک الکل و میل به آن را کاهش دهد.
دوز معمول آکامپروسات دو قرص سه بار در روز است که پس از سم زدایی الکل تجویز میشود. به عبارت دیگر، این دارو برای افرادی که هنوز در حال مصرف الکل هستند، مناسب نیست و باید ابتدا مصرف الکل را به طور کامل قطع کنند و سپس با نظر پزشک، مصرف آکامپروسات را آغاز کنند.
بهترین داروی ترک الکل
به طور قطعی نمیتوان هیچ دارویی را به عنوان بهترین برای همه افراد معرفی کرد، زیرا شرایط جسمی و روانی هر فرد و میزان وابستگی او به الکل متفاوت است. در نتیجه، داروی ترک الکلی که برای یک فرد مؤثر است، ممکن است برای فرد دیگر مناسب نباشد. برای مصرف بهترین داروی ترک الکل، ابتدا باید به پزشک متخصص مراجعه کنید. در مجموعه ترجمه زندگی تیم درمانی وضعیت سلامت افراد از جمله سابقه پزشکی، میزان مصرف الکل و وجود هرگونه مشکل روانی یا جسمی را بررسی کرده و بهترین گزینه درمانی را تعیین میکنند. برای کسب اطلاعات بیشتر و مشاوره رایگان در زمینه ترک اعتیاد به الکل میتوانید با شماره 09120891714 تماس بگیرید.
عوارض داروهای ترک الکل
دارو ترک الکل نقش موثری در کاهش میل به مصرف الکل و پیشگیری از بازگشت به آن دارد. اما استفاده از آنها میتواند با عوارض جانبی مختلفی همراه باشد.
- نالتروکسان: مصرف این دارو ممکن است عوارضی مانند تهوع، استفراغ، سردرد، سرگیجه و افزایش آنزیمهای کبدی را به دنبال داشته باشد. در برخی از افراد، مصرف نالتروکسان میتواند منجر به افسردگی، بیقراری و حتی افکار خودکشی شود.
- آکامپروسات: این دارو به حفظ وضعیت ترک الکل کمک میکند، اما ممکن است عوارضی از قبیل اسهال، اضطراب، خستگی، سرگیجه و در موارد نادر، افکار خودکشی را به همراه داشته باشد.
- دیسولفیرام: مصرف همزمان این دارو با الکل، عوارض بسیار شدیدی مانند تهوع، استفراغ، تپش قلب، کاهش فشار خون و حتی مشکلات تنفسی را ایجاد میکند.
- توپیرامات و گاباپنتین: این داروها که گاهی برای کنترل علائم ترک الکل تجویز میشوند، ممکن است عوارضی مانند سرگیجه، تهوع، تغییرات حسی، مشکلات شناختی و حتی افزایش خطر اعتیاد و سوءمصرف را به دنبال داشته باشند.
با توجه به عوارض احتمالی ذکر شده، مصرف داروهای ترک الکل باید تحت نظر پزشک انجام شود تا خطرات احتمالی کاهش یابد و روند درمان به شکل ایمنتری پیش برود.
نحوه مصرف داروهای ترک الکل
مصرف انواع داروها چه داروی گیاهی ترک الکل باشد و چه سایر داروها، باید زیر نظر پزشک و با توجه به شرایط فردی بیمار انجام شود. داروهای مختلفی برای ترک الکل وجود دارند که هر کدام مکانیسم اثر و عوارض جانبی خاص خود را دارند. نحوه مصرف داروها نیز بسته به نوع دارو و شرایط بیمار متفاوت است. برخی از داروها به صورت خوراکی مصرف میشوند و برخی دیگر به صورت تزریقی. دوز و مدت زمان مصرف داروها نیز توسط پزشک تعیین میشود. در طول دوره درمان، بیمار باید به طور منظم توسط پزشک ویزیت شود تا وضعیت او بررسی و در صورت لزوم دوز داروها تنظیم شوند.
جمعبندی
با توجه به تغییراتی که مصرف الکل در سیستم عصبی و بدن ایجاد میکند، ترک آن میتواند با چالشهای متعددی همراه باشد. گاهی اوقات این چالشها به قدری جدی میشوند که فرد به مصرف مجدد روی میآورد. از این رو پزشکان متخصص برای مدیریت این علائم و کاهش آنها داروهای مختلفی را تجویز میکنند. مصرف این داروها به به کاهش میل به مصرف الکل و بهبود علائم ترک کمک میکنند و باعث میشود که فرد راحتتر این مسیر را طی کند و به زندگی سالم و بدون اعتیاد بازگردد.
سوالات متداول
آیا داروهای ترک الکل برای همه افراد مناسب هستند؟
داروهای ترک الکل برای همه مناسب نیستند و باید توسط پزشک تجویز شوند. این داروها عوارض جانبی دارند و ممکن است با داروهای دیگر تداخل داشته باشند.
آیا داروها نیاز به تجویز پزشک دارند؟
همه داروها نیاز به تجویز پزشک ندارند. برخی از داروها بدون نیاز به نسخه پزشک در دسترس هستند، در حالی که برخی دیگر حتماً باید توسط پزشک تجویز شوند.