ترک مواد مخدر سنتی
علائم ترک مواد مخدر سنتی چگونه است؟
مدت زمان ترک اعتیاد برای انواع مواد اعتیادآور متفاوت بوده و به عوامل و شرایط مختلفی بستگی دارد. این عوامل می توانند در تسریع روند ترک اعتیاد نقش به سزایی داشته باشند و ما در اینجا به ۵ عامل مهم در ترک مواد مخدر سنتی اشاره می کنیم:
۵ عامل موثر در ترک مواد مخدر سنتی
۱) میزان و دوره مصرف مواد اعتیادآور: هر چه میزان و دوره مصرف مواد اعتیادآور بیشتر باشد؛ مدت زمان ترک اعتیاد نیز بیشتر خواهد شد. زیرا مواد مخدر، اثرات بلند مدتی بر بدن داشته و برای سمزدایی آنها از بدن به زمان بیشتری نیاز است.
۲) وزن و سن فرد مصرف کننده: عامل دیگری که در روند ترک اعتیاد در افراد تاثیرگذار است وزن و سن افراد است. وزن و سن فرد در روند ترک اعتیاد و مدت زمان آن دخالت داشته و هر چقدر وزن و سن فرد بیشتر باشد، ترک مواد اعتیادآور به زمان بیشتری نیاز دارد.
۳) سوخت و ساز بدن فرد مصرف کننده: افرادی که سوخت و ساز و متابولیسم آنها بیشتر و سریع تر است، به مدت زمان کمتری برای ترک اعتیاد نیاز دارند چرا که با سوخت ساز بیشتر، دفع مواد و سمزدایی از بدن فرد سریع‌تر اتفاق می‌افتد.
۴) نوع ماده ی مخدر مصرفی: نوع ماده مخدری که فرد مصرف می‌کند، می تواند در مدت زمان ترک اعتیاد او تاثیرگذار باشد. مثلاً مدت زمان ترک مواد مخدر صنعتی نسبت به ترک مواد مخدر سنتی بیشتر خواهد بود.
۵) سلامت جسمانی بدن فرد مصرف کننده: افرادی که از سلامت جسمانی کمتری برخوردارند و به بیماری‌های زمینه‌ای مبتلا هستند، به مدت زمان بیشتری برای ترک اعتیاد نیاز دارند. همچنین، افرادی که قبل از مصرف مواد مخدر بدن سالم تری داشته باشند، مدت زمان ترک برای آنها کمتر خواهد بود. علاوه بر این، ورزشکار بودن فرد نیز می تواند تاثیر مثبتی در این موضوع داشته باشد.
علائم خماری و ترک تریاک
همان طور که قبلاً هم گفتیم ترک مواد مخدر سنتی با علائم، نشانه ها و عوارض خاص خود همراه است. یکی از معروف ترین مخدرهای سنتی تریاک است و وابستگی جسمانی و روانی به تریاک باعث می شود فرد در نبود آن دچار اختلالات جسمانی و روانی شود. این اختلالات که از آنها به عنوان علائم ترک یاد می شود به فاصله ۶ تا ۲۴ ساعت بعد از قطع مصرف تریاک به شکل علائمی همچون بیقراری، اضطراب، آبریزش بینی و چشم، سوزش چشم، خمیازه، تب و لرز، دل پیچه، از دست دادن اشتها، گشادی مردمک، بالارفتن ضربان قلب، افزایش تعداد تنفس بروز پیدا می کند.
سایر علائم خماری تریاک همچنین به صورت لرزش، تعریق، درد عضله‌ها و مفاصل، اسهال، یبوست و خارش بدن بروز پیدا می کند.
علائم روانی ترک تریاک
بعد از اینکه علائم اولیه اعتیاد به تریاک خود را نشان داد ممکن است نشانه های دیگری نیز برای بیمار نمایان شود. این علائم و شدت آنها کاملا متغیر بوده و به عوامل متفاوتی وابسته است. برخی از علائمی که اغلب مصرف کننده های تریاک بعد از ترک از خود نشان می دهند عبارتند از:
- پرخاشگری
- افسردگی
- اضطراب
- نوسانات خلقی
- کاهش تمرکز
- اختلالات خواب
- کسلی و خستگی شدید
علائم اولیه خماری و ترک شیره تریاک
شیره تریاک یکی از قوی ترین مخدرهای سنتی بوده و علائم خماری و قطع مصرف آن از علائم خماری قطع مصرف تریاک تا حدی شدیدتر است. عوارض ترک و خماری شیره تریاک معمولاً در دو مرحله خود را نشان می دهد:
اولین مرحله فرآیند ترک، سمزدایی شیره تریاک است که فرد در این مرحله دچار درد عضلانی، بی‌خوابی، اضطراب، خمیازه غیرقابل کنترل، تعریق شدید و آب ریزش چشم و بینی می شود. دومین مرحله شامل دل درد، دل پیچه، حالت تهوع، استفراغ و اسهال است.
سمزدایی شیره تریاک ۱۲ روز طول می‌کشد و در روزهای سوم، پنجم و دهم فرد بیشترین علائم ترک را تجربه می کند و از روز دهم به بعد علائم به مرور زمان کمتر شده و دوره سمزدایی در سراشیبی درمان قرار می‌گیرد.
علائم محرومیت از مصرف شیره تریاک ظرف چند ساعت پس از آخرین مصرف شیره شروع شده و معمولاً تا چند هفته ادامه می یابد. شدت و مدت زمان حضور این علائم تا حد زیادی به مدت زمان مصرف شیره و دُز مصرفی آن بستگی دارد. برای مثال فردی که سابقه اعتیاد طولانی‌تری دارد، در هنگام قطع مصرف درد بیشتری تجربه می‌کند.
علائم جسمانی ترک شیره
علائم ناشی از قطع مصرف شیره معمولاً در همان ساعات اولیه قطع مصرف شروع می‌شود. این علائم شامل عوارض جسمانی است که ممکن است به مشکلات روانی مانند اضطراب منجر شود.. علائمی همچون:
- بیقراری
- اضطراب
- بی‌خوابی
- درد شدید عضلانی
- تعریق بیش از حد
- لرزش دست و پا
- دل درد و مشکلات گوارشی
- مشکل در بینایی
- بالا رفتن فشار خون
- رفتارهای پرخاشگرانه
- تپش قلب
- استفراغ
ولع و میل شدید و غیرقابل کنترل به مصرف شیره تریاک می‌تواند هفته‌ها، ماه‌ها یا حتی سالها ادامه داشته باشد و بیماران بعد از قطع مصرف تا مدت‌ها در برابر محرک‌ها آسیب‌پذیرند.
علائم خماری و ترک حشیش و ماری جوانا
همانطور که در مقاله مواد مخدر سنتی گفتیم حشیش ماده‌‌ای است که از ترشحات چسبنده گل، برگ و ساقه گیاه شاهدانه مونث، به صورت صمغ به دست میآید. شاهدانه در حالت گیاهی، ماری‌جوانا و در حالت صمغی، حشیش یا گراس نامیده می‌شود و در اصل حشیش، شکل خالص‌تری از ماری‌جوانا است.
حشیش و ماری‌جوانا که از دسته مخدرهای طبیعی توهم زا هستند یکی از خطرناک‌ترین مخدرهایی هستند که امروزه توسط بسیاری از جوانان مورد استفاده قرار می‌گیرند. مصرف این گونه مخدرها باعث افزایش ضربان قلب، توهم و احساس بیقراری در فرد می‌گردند. حشیش با دارا بودن حداقل ۲۴ درصد ماده مخدر تتراهیدروکانابینول و مواد شیمیایی دیگر، دارای اثرات اعتیادآور بالایی برای مصرف‌کننده است، در حالی که ماری‌جوانای معمولی که از برگ گیاه شاهدانه حاصل می‌شود، کمتر از ۸ درصد ماده مخدر تتراهیدروکانابینول را داراست.
علایم ترک حشیش بعد از مصرف طولانی مدت
مصرف بالای حشیش، مقاومت بدن فرد در برابر این ماده مخدر را افزایش داده و باعث ایجاد اعتیاد در او می شود. این بدان معنی است که فرد باید دُز بالاتری از حشیش مصرف کند تا همان اثر قبلی را به دست بیاورد. همچنین به این دلیل که بیمار به حشیش وابسته شده است، قطع مصرف در او باعث بروز علایم محرومیت از مواد مخدر می‌شود. علائم اولیه و محرومیت از مصرف حشیش به شکل نشانه هایی همچون تحریک‌پذیری و اضطراب، تغییرات رفتاری، مشکلات خواب و کابوس، کاهش اشتها، رعشه و تعریق، تب و لرز، سردرد و میل فراوان به مصرف حشیش بروز پیدا می کند.
علائم فوق دو تا سه روز پس از آخرین دُز مصرفی شروع شده و در هفته اول شدت بیشتری دارند و معمولاً تا دو هفته پس از ترک نیز ادامه پیدا می‌کنند.
علائم خماری و ترک کوکائین
وابستگی و اعتیاد به کوکائین بیشتر جنبه روانی دارد تا جسمانی و عدم مصرف کوکائین باعث می شود افراد علائم ناخوشایند محرومیت از ماده مخدر را تجربه کنند. افراد در طی ترک کوکائین اغلب دچار علائم روان‌شناختی شده و مشکلاتی نظیر دردهای عضلانی و جسمانی را کمتر تجربه می کنند. از جمله علائم محرومیت از ماده کوکائین می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- احساس افسردگی شدید
- خستگی مفرط
- شک و بدبینی و خصومت نسبت به دیگران
- مشکلات خواب
- احساس میل شدید نسبت به مصرف مجدد کوکائین
- احساس بیقراری و اضطراب مفرط
- کاهش و ناتوانی در تمرکز
- ناتوانی در احساس لذت
- ناتوانی در تحریک جنسی
- علائم فیزیکی مانند لرزش، درد، درد عصبی، درد عضلانی
- کابوس‌های ناخوشایند
- افزایش اشتها
- تفکر کند و آهسته
- افکار خودکشی، یا اقدام به خودکشی
در آخر با توجه به علائم و عوارض ترک مواد مخدر سنتی بهتر است بدانید که ترک این گونه مواد به عواملی همچون سن و وضعیت جسمانی فرد مصرف کننده، مقدار و میزان مصرف مواد مخدر، شیوه ی مصرف مواد مخدر (تدخین، تزریق، استنشاق یا خوردن) و مدت زمان اعتیاد به ماده ی مخدر مصرفی بستگی دارد. برای ترک مواد مخدر سنتی روش های مختلفی وجود دارد که در مقاله روش های ترک مواد مخدر سنتی می توانید با آنها آشنا شوید.
نویسنده مقاله محبوبه سعیدی راد
