ترجمه زندگی

ترک اعتیاد امروزه آرزوی خیلی از جوانان و افراد بیمار و خانواده هایشان می باشد که به مواد مخدر و دخانیات اعتیاد دارند.طی برسی های انجام شده در ایران ، در سال ۱۴۰۰ به بیش از ۵۳۰۰ نفر جان شیرین خود را به خاطر اعتیاد از دست دادند.مشکل فقط مصرف بیش از حد و سوء استفاده نیست! از آنجایی که بسیاری از گیرنده های درد در بدن فرد معتاد فعال نیستند، اکثر آنها بدون احساس درد زخم معده و مجرای گوارشی دارند!

اگر اعتیاد دارید و در حال خواندن این مقاله هستید یا یکی از عزیزانتان اعتیاد دارد به این معنی است که شما خسته شده اید. خسته از نگرانی و زندگی نکردن. خسته از وابستگی و ناتوانی در برابر مواد. ولی ما چکار میتوانیم بکنیم؟ چه کنیم که خودمان یا عزیزانمان گم نشویم و به همان آدم قبلی برگردیم، به خانواده و جامعه برگردیم و شروعی پاک را تجربه کنیم؟ در این مقاله به برخی از سوالات متداول شما بیماران عزیز پاسخ میدهیم .

اعتیاد یکی از بدترین عوامل خانمان‌سوز بشر در تمامی جوامع است. مصرف مواد مخدر یا مشروبات الکلی با گذر زمان اعتیادآور و ترک آنها نیز بسیار سخت و طاقت‌فرسا است. البته واژه اعتیاد تنها به معنی وابستگی به موادی مانند هروئین یا کوکائین نیست؛ زیرا برخی عوامل مخرب دیگر مانند قمار، وب‌گردی در فضای مجازی، مصرف داروهای مسکن حاوی مواد مخدر، تماشای فیلم‌های پورن، خود ارضایی و غیره همگی باعث اعتیاد می‌شوند و دوری از آنها برای فرد بسیار دشوار است. معمولا برای درمان اعتیاد و کاهش علائم بارز آن لازم است فرد به کمپ یا کلینیک‌های ترک مراجعه کند.

اعتیاد در لغت به چه معناست؟

اعتیاد در اصطلاح به معنای ناتوانی در ترک مصرف یک ماده یا انجام یک رفتار آسیب‌زا است، اما عموم افراد آن را برای مصرف مواد مخدر استفاده می‌کنند. البته واژه اعتیاد گاهی به‌عنوان یک بیماری مزمن ایجاد شـده در اثر مصرف دارو نیز تعریف می‌شود.

انجمن پزشکی اعتیاد آمریکا، اعتیاد را اینگونه توصیف می‌کند: یک بیماری پزشکی قابل درمان و مزمن که شامل تعاملات پیچیده بین مدارهای مغزی، ژنتیک، محیط و تجربیات زندگی فرد است. افراد معتاد، اغلب از مواد مخدر استفاده می‌کنند یا رفتارهایی انجام می‌دهند که با وجود پیامدهای مضر، همچنان نمی‌توانند از آنها دست بکشند.

در حالت کلی مصرف کم مواد مخدر و مواد اعتیارآوری مانند الکل، منجر به معتاد شـدن فرد مصرف‌کننده نمی‌شود. حتی شاید فرد در اوایل مصرف، احساس سرخوشی و مستی رضایت‌بخشی را تجربه کند، اما مصرف زیاد از حد و مکرر این مواد اعتیادزا، عوارض و علائم بسیار ناخوشایندی را در پی خواهد داشت. برای مثال، فردی که در یک شب الکل زیادی می‌نوشد، اثرات سرخوشی و  زیان‌بار این ماده را باهم تجربه می‌کند.

انواع اعتیاد

همانطور که در بالا گفتیم، اعتیاد در دو نوع مختلف وجود دارد: اعتیاد به مواد مخدر و اعتیاد رفتاری .

اعتیاد به مواد غیر مخدر در اثر عوامل اعتیادآور زیر رخ می‌دهد:

• مشروبات الکلی
• قمار
• فضای مجازی
• تماشای فیلم‌های پورن و مستهجن
• بازی‌های کامپیوتری
• پرخوری
• موبایل
• رابطه جنسی

اعتیاد با چه علائمی همراه است؟

در اغلب موارد خانواده معتادان و اطرافیان آنها با مشاهده برخی علائم، مشکوک به اعتیاد آنها می‌شوند. این علائم عبارت است از:

• کاهش نمرات تحصیلی
• عدم علاقه به ادامه تحصیل یا ترک آن
• عملکرد ضعیف در محل کار
• مشکلات ارتباطی
• ناتوانی در توقف مصرف
• کمبود انرژی در کارهای روزمره
• تغییرات عمیق در ظاهر، از جمله کاهش وزن و عدم رعایت بهداشت فردی
• حالت تدافعی در برابر سوالات خانواده

ترجمه زندگی و دیدگاه ترک اعتیاد

افراد معتاد به مواد یا کسانی‌که عادت به انجام کاری دارند، برای توقف مصرف مواد یا دوری از عوامل اعتیادآور با مشکلات زیادی روبرو می‌شوند. هنگامی‌که فردی از لحاظ جسمی به یک ماده عادت کند، قطع ناگهانی آن ماده برای وی بسیار سخت و دردناک و در برخی موارد حتی کشنده نیز خواهد بود.

اولین گام برای ترک، آمادگی و علاقه خود شخص است. به این معنی که اگر خود شخص نخواهد اعتیادش را ترک کند، هیچ کاری از دست دیگران برنمی‌آید. قدم بعدی برای ترک، مراجعه به پزشک و بهره‌گیری از توصیه‌های پزشکی و مشاوران متخصص در حیطه اعتیاد است. آنها با توصیه‌های پزشکی و عوامل روان‌شناختی مختلف، روحیه فرد را برای انجام تمهیدات لازم تغییر می‌دهند. هنگامی که فردی بیش از حد مواد مصرف کند، اطرافیان او باید فورا به دنبال کمک‌های پزشکی اورژانسی باشند.

روش‌های ترک اعتیاد

عموما پزشکان و مشاورین سلامت با روش‌هایی مانند توانبخشی، سم‌زدایی و تجویز دارو به ترک اعتیاد افراد کمک می‌کنند. با این حال پیشرفت‌های پزشکی موجب شناسایی راه‌های مختلفی برای مدیریت و ترک شـده است.

متداول‌ترین روش‌های ترک اعتیاد عبارتند از:

• رفتار درمانی و مشاوره
• مراجعه به کمپ ترک اعتیاد
• تجویز داروهای مسکن و آرامبخش
• درمان عوامل روان‌شناختی مرتبط، مانند افسردگی
• مراقبت مداوم از فرد در حال ترک 
• بهره‌گیری از دستگاه‌های پزشکی مخصوص ترک اعتیاد در کلینیک‌

ترک اعتیاد به همراه روان‌درمانی

• استفاده از روان درمانی به همراه سایر روش ها بهترین روش ترک اعتیاد به شمار می رود، بخصوص اگر درمان در یک مرکز ترک اعتیاد معتبر و تحت نظر افراد متخصص و باتجربه باشد. ریشه یابی و درمان مشکلات روانی که باعث ایجاد بیماری اعتیاد در فرد شده اند، به همراه جلسات مشاوره فردی و گروهی تحت نظر روانشناس و پزشک متخصص می تواند به درمان قطعی و اصولی این بیماری بیانجامد و خطرات و مشکلاتی را که فرد با آنها درگیر است را به شدت کاهش دهد.
• جلسات مشاوره می بایست حتی پس از درمان فیزیکی و قطع مصرف مواد خدر ادامه داشته باشد تا از مصرف دوباره و عود بیماری جلوگیری شود. در این جلسات اعتماد به نفس بیمار بالا می رود و قدم به قدم به سمت بهبودی پیش رفته و با جنبه ها و ابعاد مختلف شخصیت خود آشنا می شود.
• این روش ممکن است روشی طولانی و زمانبر باشد ولی درصد بالایی از افراد بصورت اصولی درمان شده و هیچگاه به مصرف دوباره مواد مخدر روی نمی آورند. این روش یکی از تضمینی ترین روش های ترک اعتیاد به حساب می آید.

مراجعه به کمپ ترک اعتیاد

• توانبخشی در کمپ های ترک اعتیاد نوعی درمان اعتیاد است که تحت نظارت متخصصان، مراقبت‌ های 24 ساعته را به مراجعان ارائه می‌دهد. در کمپ های ترک مواد مخدر معمولا افرادی که به موادی مانند: شیشه، تریاک، هروئین، ماری جوانا، مجیک ماشروم و… اعتیاد دارند پذیرش انجام می شود.
• مراجعین پس از درمان هر روز به خانه بازمی‌گردند. همچنین سطوح مختلفی از توانبخشی سرپایی وجود دارد، از برنامه‌هایی که یک یا دو بار در هفته تشکیل می‌شوند تا برنامه‌های سرپایی فشرده که شامل شش ساعت در روز درمان می‌شود. امکان حضور مداوم در این کمپ‌ها تا زمان درمان، یکی از اصلی‌ترین و مهم‌ ترین نکات در مورد آن‌ها و وجه تمایز با سایر روش‌های درمان اعتیاد است.

– مراحل درمان اعتیاد در کمپ

به‌ طور کلی، مراحل بر اساس پنج روش اصلی در تمامی مجموعه‌ها و مراکز انجام می‌شود. حتی کمپ ترک اعتیاد راهی به سوی نور در تهران نیز همین شرایط را پیش می‌گیرد.

1. در وهله اول لازم است که یک آنالیز کلی روی شرایط بیمار انجام گردد؛ باید نوع مواد، مدت‌ زمان استفاده و شرایط او سنجیده شود.
2. پس از آن درمان‌ های دارویی انجام می‌گردد.
3. در روند درمان دارویی شرایط جسمانی فرد نیز بررسی می‌گردد.
4. درمان‌های روانشناختی و مشاوره ترک اعتیاد تخصصی قبل، حین و بعد از ترک مهم است.
5. درمان‌ های گروهی شامل مواردی است که فرد درگیری‌ ها و اختلالاتی دارد که باید با اعضای خانواده به‌ واسطه اعتیاد حل گردد.

دارودرمانی

• یکی از روش های ترک اعتیاد استفاده از داروهای جایگزین برای ماده مخدر مورد مصرف در فرد معتاد است. از معروفترین داروها می توان به متادون و بوپرنورفین یا همان ب ۲ اشاره کرد. نکته اینجاست که تجویز و مصرف این داروها فقط می بایست با نظر پزشک و در شرایط خاص باشد ولی متاسفانه این روزها داروهای ترک اعتیاد توسط کمپ ها و مراکز ترک اعتیاد زیادی تجویز و استفاده می شود.
• این داروها می بایست برای مدت محدود و در شرایط خاص تجویز شود ولی موارد زیادی گزارش شده است که افراد بصورت خودسرانه یا به پیشنهاد دوستان و سایر افراد معتاد اقدام به تهیه و مصرف این داروها برای ترک اعتیاد می کنند.
• مصرف این داروها نه تنها به درمان اعتیاد کمک نمی کند، بلکه فرد معتاد به مصرف این داروها وابسته می شود. با توجه به اعتیادآور بودن این داروها، ترک این داروها نسبت به ماده مخدر مورد مصرف بیمار سخت تر و در برخی موارد غیرممکن است. در روش دارودرمانی هم مانند روش سقوط آزاد به جنبه های روانی بیماری اعتیاد توجهی نمی شود.

درمان عوامل روان‌شناختی مرتبط، مانند افسردگی

• عاملی که باعث دشوار شدن تشخیص دوگانه می‌شود اینست که هر اختلال می‌تواند باعث تشدید علائم اختلال دیگر شود. برای مثال مصرف بیش از حد الکل باعث بهبود افسردگی نمی‌شود، بلکه عارضه را تشدید می‌کند. همچنین در صورتیکه شخص معتاد به الکل باشد، افسردگی مانع از طرز فکر صحیح برای غلبه بر اعتیاد می‌شود. در این صورت درمان همزمان افسردگی و اعتیاد شخص پیچیده می‌شود.
• برنامه‌های توانبخشی یک جانبه نمی‌توانند به میزان کافی به درمان فردی که هم معتاد و هم افسرده است بپردازند. تنها آن دسته از برنامه‌هایی که همزمان به مشکلات روانی و همچنین اعتیاد رسیدگی می‌کنند می‌توانند سم‌زدایی، مشاوره و مراقبت پس از بهبود را انجام دهند. برنامه تشخیص دوگانه از مشاوره، حمایت اطرافیان، آموزش و جلوگیری از بازگشت به اعتیاد برای درمان افسردگی و اعتیاد استفاده می‌کند. برنامه درمانی اهداف زیر را دنبال می‌کند :
  • کمک به فرد معتاد در جهت درک ماهیت اعتیاد
  • آموزش به فرد معتاد در این جهت که بهبود و درمان افسردگی و اعتیاد امکان‌پذیر است
  • ایجاد انگیزه در فرد معتاد جهت ایجاد تغییرات عمده در زندگی
  • آموزش مهارت های عملی جهت کنترل افکار منفی
  • کمک به فرد معتاد در جهت تشخیص و تغییر الگوهای رفتاری اعتیادآور

  درمان به کمک دارو برای بسیاری از معتادینی که افسرده هستند، یک بخش مهم از درمان محسوب می‌شود. داروهای ضدافسردگی به افراد کمک می‌کند تا با علائم ناشی از این عارضه مقابله کرده و زندگی رضایت‌بخشی داشته باشند. یافتن رویکرد مناسب جهت درمان به کمک دارو نیاز به زمان و بردباری دارد.

• همراه با کمک گروه متخصصی که در زمینه درمان همزمان اعتیاد و افسردگی تجربه دارند، استفاده از دارو در درمان بیمار بسیار مؤثر است.حمایت، تشویق و ایجاد انگیزه عواملی اساسی در مبارزه علیه افسردگی و اعتیاد هستند. افسردگی باعث تحلیل انرژی شده و بیمار احساس می‌کند که برنامه توانبخشی بیهوده است. جلسات مشاوره، حمایت افرادی که مشکلات مشابهی دارند و مشاوره خانوادگی می‌تواند با وجود مشکلات موجود، در مسیر بهبود به فرد کمک شایانی کند.

مراقبت مداوم از فرد در حال ترک

• برنامه‌ریزی برای دوران حساس پس از ترک اعتیاد یکی از جنبه‌های متعددی است که شباهت بین درمان اعتیاد و درمان یک عارضه مزمن را نشان می‌دهد. برنامه مراقبت‌های پس از درمان از بسیاری جهات شبیه به برنامه ترخیص پس از بستری شدن طولانی مدت برای درمان عارضه‌ای مزمن مانند آسم یا نارسایی قلب است. خدمات مراقبتی پس از درمان اعتیاد و بیماری‌های مزمن باید شامل مولفه‌های زیر باشد:
• درک صحیح شدت عارضه
• شناسایی موانع احتمالی که بر سر راه درمان موفقیت‌آمیز قرار دارد.
• زمان و مکان ویزیت‌ها و جلسات پس از درمان بستری
• تهیه یک برنامه خودمدیریتی واقع‌بینانه و پایدار
• برنامه محافظتی برای مراقبت از بیماران در صورت مواجهه با محرک‌ها
• برنامه‌ریزی برای ملاقات‌های گروهی در صورت عود علائم

 

• خدمات و مراقبت‌های پس از درمان، حمایت ارزشمندی را از بیماران به عمل می‌آورد تا همچنان به اهداف درمان پایبند بمانند. مراقبت‌های بعد از درمان رویای زندگی پاک را به واقعیت تبدیل می‌کند.

بهره‌گیری از دستگاه‌های پزشکی مخصوص ترک اعتیاد در کلینیک‌

• از ویژگی‌های فوق‌العاده کلینیک‌ها، درمان تخصصی و ریشه‌یابی علت اعتیاد است، بطوریکه در کوتاه‌ترین زمان ممکن، با توجه به نتایج آزمایشات اولیه اعتیاد و بررسی نوع اعتیاد، بیمار بهترین روش سم زدایی بدن را برای رهایی از اعتیاد خاص خود دریافت خواهد کرد. به طور مثال درمان فردی که به تریاک اعتیاد دارد، از درمان فردی که به شیشه یا سایر محرک‌ها اعتیاد دارد، کاملاً متفاوت بوده و روش هرکدام از دیگری تفکیک می‌شود.
• بسیاری از کلینیک‌های تخصصی ترک اعتیاد، جنبه روانی افراد را در اولویت خود قرار می‌دهد و با بهترین روش‌های سم زدایی سریع و یا تدریجی، افراد را از زندان مخدر و محرک‌ها رها می‌کنند؛ برای مثال می‌توان به 2 روش سم زدایی تدریجی مواد از بدن و یا روان درمانی اشاره کرد. در هر کدام از این روش‌ها، روند کار به طور کامل متفاوت است و هر کدام برای افراد مشخصی قابل انجام است. همچنین می‌توان گفت در این کلینیک‌ها ترک اعتیاد به همراه مراقبت‌های بعد از ترک اعتیاد نیز خواهد بود و از آسیب‌های روحی به فرد پس از قطع مصرف مواد جلوگیری خواهد شد.
• این کلینیک‌ها دارای اتاق‌های ویژه و خصوصی خاصی هستند که استفاده از آنها باعث تلطیف روحیه افراد می‌شود و پرخاشگری را از آنها دور نگه می‌دارد. به جز این اتاق‌های خصوصی و ویژه‌ای که در اختیار افراد قرار می‌گیرد; کار درمانی، گروه درمانی و مشاوره ‌های روانشناسی با امکانات و خدمات رفاهی بالا و ویژه‌ دیگری نیز در اختیار آنان قرار خواهد گرفت. به‌طور کلی می‌توان گفت فضای کلینیک به دور از ناآرامی بوده و فرد درگیر را به سوی آرامش بیشتر سوق می‌دهد. بستری شبانه‌روزی در کلینیک‌ها، افراد را از محیط‌های ترسناک کمپ‌ها دور نگه خواهد داشت و بار روانی آنها را کاهش خواهد داد.
• این مراکز با رعایت استانداردهای سکونت یک فرد درگیر با اعتیاد، روند بازگشت فرد به جامعه را با سهولت بالاتری همراه می‌سازد. از ویژگی‌های فوق‌العاده بستری در کلینیک، می‌توان به مراقبت‌های پس از دوره ترک اعتیاد آن اشاره کرد؛ این دوره فرد را از وابستگی‌های ذهنی و روانی دور خواهد کرد و می‌توان گفت، آخرین مرحله با موفقیت پشت سر گذاشته خواهد شد. پس از پایان تمام این روش‌ها و مراحل، فرد درگیر با اعتیاد بدون هیچ مشکلی به آغوش خانواده باز خواهد گشت و این بهترین حسی است که می‌توان برای یک خانواده ساخت.

علائم ترک مواد مخدر

برخی نشانه‌های ترک اعتیاد از این قرار است:

• اضطراب
• افسردگی
• تهوغ و استفراغ
• تشنج
• درد عضله
• عرق کردن بدن
• آبریزش بینی و چشم‌ها
• بی خوابی

در پایان

اعتیاد در اثر وابستگی جدی و مزمن افراد به یک ماده مخدر یا فعالیت‌های اعتیادآور ایجاد می‌شود. فرد معتاد، دیگر نمی‌تواند مصرف یک ماده یا عادت به انجام یک کار را متوقف کند. از سوی دیگر، ترک اعتیاد یا درمان آن نیز بسیار دشوار خواهد بود.در مقاله ترجمه زندگی سعی بر این گذاشتیم تا علل و انواع و به طور صریح روش های ترک اعتیاد رامورد بحث  قرار دهیم.

افراد درگیر با اعتیاد اغلب علائمی همچون کاهش سلامت جسمانی، تحریک، خستگی و ناتوانی در توقف مصرف را تجربه می‌کنند. در پی بروز این نشانه‌ها احتمال دارد که افراد در روابط خود با دیگران دچار مشکل شوند و در محیط کار یا زندگی اجتماعی نیز با شرایطی نامطلوبی برخورد کنند. علت این امر آن است که مصرف مواد مخدر در همه جا امکان‌پذیر نیست و فرد باید محل کار یا جمع خانوادگی را ترک کند. عدم مصرف مواد اعتیادزا در موقع نیاز نیز سبب بروز رفتارهای ناهنجار و غیرقابل پیش‌بینی در فرد و رنجش اطرافیان وی می‌شود.

برای توقف مصرف ماده یا رفتار اعتیادآور باید کنترل فردی را تقویت کرد. از این رو افراد نباید بدون نظارت پزشکی به طور ناگهانی مصرف یک ماده یا رفتار خاصی را متوقف کنند. با اینکه ترک اعتیاد امری بسیار دشوار است، اما با مصرف داروهای تجویزی پزشک کمپ و پیروری از توصیه‌های پزشکی ترک سریع و بدون عوارض امکان‌پذیر است.